Yeni Zelanda hükümeti, Çin ile bağlantılarını geliştirmek isteyen özerk Cook Adaları’nın Pekin ile yaptığı geniş kapsamlı mutabakatlar sonrasında Ada’ya sağlanan milyonlarca dolarlık finansmanı durdurma kararı aldı.
Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters’ın sözcülerinden biri, Associated Press’e (AP) yaptığı açıklamada, ülkesinin Cook Adaları’nın “en büyük finansman destekçisi” olduğunu fakat münasebetler düzelene kadar yeni fon sağlamayı düşünmediklerini belirtti.
Çin’le bağlantıları nedeniyle Cook Adaları’na sağlanan yaklaşık 11 milyon dolarlık fonun durdurulduğunu aktaran yetkili, kararın alınmasında, bilhassa Cook Adaları’nın şubat ayında Çin’le yaptığı altyapı, turizm, teknoloji ve derin denizlerde maden arama çalışmalarını kapsayan mutabakatın tesirli olduğunu kaydetti.
Sözcü, Cook Adaları idaresinin, alakaları onarmak ve iki ülke ortasındaki inancı yine tesis etmek için “somut ve süratli adımlar” atması gerektiğini vurguladı.
Cook Adaları: Sorun ivedilikle ele alınacak
Öte yandan, Cook Adaları Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, sorunun acil olarak ele alınması konusunda kararlı olunduğu ve Yeni Zelanda‘nın Ada’nın kalkınması için yıllardır sağladığı finansal takviyeye bedel verildiği belirtildi.
Açıklamada, “Yapıcı diyalog devam etmektedir. Kaygıların nerede yattığını ve nasıl ele alınabileceğini anlamak için Yeni Zelanda ile yakın temas içinde olmaya kararlıyız.” tabiri kullanıldı.
Cook Adaları Başbakanı Mark Brown da Parlamentodaki konuşmasında, fonun durdurulmadığını, “yanlış anlaşılmalar giderilene kadar” duraklatıldığını söyledi.
Yeni Zelanda ve Cook Adaları ilişkileri
Yeni Zelanda ve Cook Adaları ortasında tarihe dayanan özel bağlantılar bulunuyor.
Cook Adaları’nın statüsü, Yeni Zelanda ile öz idaresi (self governing) haiz “özgür birliktelik” (free association) olarak nitelendiriliyor.
Egemen ve tam bağımsız bir devlet olmayan fakat yasama, yürütme ve yargı yetkileri bulunan Cook Adaları’nın, Yeni Zelanda sonları içinde başka bir türel yapısı bulunuyor.
Yeni Zelanda vatandaşlığına sahip olan Cook Adaları halkı, Yeni Zelanda pasaportuyla seyahat edebiliyor.