Yaz tatilinde yanlış vakit idaresi akran zorbalığını tetikliyor
admin Enstitü Toplumsal Genel Koordinatörü İpek Coşkun Armağan, özgür vakit idaresi yapamayan birçok anne baba için yaz tatilinin kadim sorun haline dönüştüğünü, bu süreçte çocuklar ortasında “dijital bağımlılık” ve “dijital zorbalık” kavramlarının tetiklendiğini bildirdi.
Armağan, AA muhabirine, yaz tatilinde çocukların ekran bağımlılığı ya da dijital davranış bozukluklarının yakından hassasiyetle takip edilmesi gerektiğini söyledi.
Anne ve babaların okuryazarlık seviyelerinin kıymetli olduğunu belirten Armağan, birçok ebeveynin bu hususa korkarak baktığını, bilgiyi yanlış yerden aldığını ve sıkıntıyı yalnızca ekran müddeti olarak değerlendirdiğini lisana getirdi.
Bunun çok büyük bir yanlış olduğuna dikkati çeken Armağan, yetişkinlerin dijital alışkanlıklarının da çocukları için sorun teşkil edebildiğini vurguladı.
Yetişkinlerin “iğneyi kendisine batıracağı” bahislerin altını çizen Armağan, şöyle devam etti:
“Aslında yetişkinlerin dijital davranışları da çok dengeli değil. Hatta bağımlılıkları da epey yüksek. Burada anne ve babanın evvel kendi davranışlarını düzeltmesi gerekiyor. Çocuğa ‘Haydi bakalım, elinden telefonu bırak.’ dedikten sonra anne yahut baba telefonu üzerinden gezintiye devam ediyorsa bu problemli bir şey. Bir de sıkıntı yalnızca telefon problemi de değil. Yemek yiyeceğimiz zaman televizyonu kapatabilmek, yani ‘evi, haneyi, sofralarımızı ekransızlaştırabilmek’ bizim için çok değerli bir şey. Burada lakin evvel yetişkinin kendi net kararını vermesi gerekiyor.”
Armağan, yaz tatilinde velilerin dijital bağımlılık konusundaki tasalarının arttığını söz etti.
Bu sürecin “Çocuğu ne yapacağız?” diyen veliler için kadim bir sorun olduğuna işaret eden Armağan, “Dijital bağımlılık yahut dijital davranış sıkıntıları da onun bir çıktısı olarak ortaya çıkıyor. Biz, hür vakit idaresini bilmiyoruz. Bağımlılıkların pek birçoklarının gerisinde yatan konu ve sosyolojik olarak da özgür vakit idaresiyle ilgili düşünce olduğunu düşünüyoruz.” diye konuştu.
Armağan, öğrencilerin okul üzere giriş çıkış saati belirli olan bir sistemden yaz tatilinde bir anda gün boyunca sistemi muhakkak olmayan akışa gerçek sürüklendiğini anlattı.
“Çocuğun birinci tertibi bozulan şey uyku oluyor”
Velilerin öncelikle çocuklarının vakit idaresini gerçek yapması gerektiğini lisana getiren Armağan, “Burada çocuğu bir spor etkinliğinden alıp öbür eğitime, piyanodan jimnastiğe götürülmesi manasında söylemiyorum. Uykunun altını çizerek söylüyorum. Çocuğun birinci tertibi bozulan şey uyku oluyor ve onun düzensizliğinin getirdiği pek çok problemlerle karşılaşıyoruz.” sözlerini kullandı.
Armağan, okul devrinde çocuğun bir uyku nizamının olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
“Çocuklar bir saat daha geç kalkabilir lakin 4 saat daha geç kalkıp gecenin 3’üne kadar da uyumamazlık etmesi bizim isteyebileceğimiz bir şey değil. Zira şu an gençlerde ve çocuklarda uyku sorunları esas sıkıntılardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Bizim ailelerden ricamız ‘Lütfen, yaz tatilinde vakit idaresi yapmayı bırakmayın ve çocuklara sorumluluk verin.’ oluyor. Dijital bağımlılıklarla uğraş etmek istiyorsak çocuklara sorumluluk vermemiz gerekiyor. Evvelce çocuklar yaz tatilinde bir iş yerine çırak verilirdi. Çocuklar yaz tatilinde çalışarak tecrübe kazanırdı. Bunlardan aileler çekinmesin. Çocukların bu tip tecrübeler kazanmalarını, bir çalışma ortamına dahil olmalarını, meskenin işine, alışverişine, paklığına katkı sağlamaları konusunda daha teşvik edici olun.”
“Normun olmadığı yerde zorbalık, anormallik çıkar”
Aile içinde sakin, saygılı ve sevgi dolu alakaların çocukların öz hürmetini arttırdığına, alanına çok fazla girilen çocuklarda bunun gereğince oluşmayacağına, öz hürmeti olmayan çocukların da her türlü zorbalığa açık hale gelebileceğine işaret eden Armağan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Okullarımızda ‘Dijital normlar nelerdir?’, ‘Burada sonlarımız nelerdir?’ ile ilgili çok da fazla yönlendirmeler ve rehberlik yapmıyoruz. Bunu seminer yahut eğitim verelim manasında söylemiyorum. ‘Günlük yaşantısında, toplumsal medya ya da teknoloji kullanımında, toplumsal hayatta, şahsî hayatında sonları nedir, nasıl olması gerekir?’ sorusuyla ilgili Türkiye’de çok da fazla içerik yok O yüzden daima söylediğimiz şey, normun olmadığı yerde zorbalık, anormallik çıkar. O yüzden bizim dijital alanda, dijital dünyayla ilgili normlarımızın olması gerekiyor. Biz, Enstitü Toplumsal olarak kurulduğumuz birinci süreçte bu normlarla ilgili bir doküman çıkardık. Herkesin de takip etmesini tavsiye ederim. Zira normlarla davranışlar dönüştürülüyor, değiştiriliyor.”
Enstitü Toplumsal Genel Koordinatörü Armağan, dijital bağımlılığı yüksek gençlerin toplumsal hayata ahenk sağlamakta da zahmet çektiğini kaydetti.
Çocukların bakışlarında ve irtibat lisanlarında donukluk tespit ettiklerini anlatan Armağan, “Akademik muvaffakiyet her vakit yanında toplumsal başarıyı ya da toplumsal gelişimi getirmeyebiliyor. Kişiselleşme çok ağırlaştı. Zira internet ve ekranlar üzerinden ferdî öğrenme imkanı çok arttı. Biz akran öğrenme alanlarını biraz daha destekleyecek formda planlarsak bununla gayret edebiliriz.” dedi.
“Sosyal medya davranışlarını evvel yetişkinlerin düzenlemesi gerekiyor”
Sınav devrinde konutuna konuk almayan anne ve babalar olduğuna değinen Armağan, “Literatürde bunun karşılığı ‘paranoyak anne babalık’ yahut ‘helikopter anne babalık.’ Bunun bir sürü tarifi var. Anne ve babaların bunlara girmemesi gerekiyor. Toplumsal medya davranışlarını evvel yetişkinlerin düzenlemesi gerekiyor. Onlar bu sistemin içine doğmadılar. O yüzden biz onlara ‘dijital göçmen’ diyoruz. Onlar biraz daha çocuklarına nazaran dijital dünyaya adapte olmaya zorlanıyorlar. Şu an ergenlik devrindeki birçok çocuğun toplumsal medya kullanımı anne ve babalarından mahremiyet manasında çok daha güzel.” değerlendirmesini yaptı.
Armağan, yazın çocukların deniz tatili yapmadan evvel büyüklerin yanına gitmesinin faydalı olacağını anlattı.
Yetişkinlerin dijitalleşmeyi gençlerden ve çocuklardan öğrendiğinin altını çizen Armağan, “Bu esasen şu anda yaşadığımız aile içerisindeki otorite kaybının temel sebeplerinden birisi. Evvelce yetişkinlerin küçüklere, çocuklara öğrettiği sistem dijitalleşmeden ötürü şu anda bilakis dönmüş durumda.” sözlerini kullandı.
Yazar Hakkında
