Uzmanlar, Aralık 2000’de kabul edilen Dünya Mülteciler Günü’nün üzerinden geçen 25 yılda global göç krizinin derinleşmeye devam ettiğini, bilhassa Avrupa’da artan mülteci aykırılığının siyaseti şekillendirdiğini belirtiyor.
Mültecilerin durumunu memleketler arası topluma daha âlâ anlatabilmek maksadıyla Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen 20 Haziran “Dünya Mülteciler Günü”, ana vatanlarını geride bırakmak zorunda kalan insanları onurlandırmayı amaçlarken mülteci artışının yarattığı siyasi-toplumsal tansiyonlar, Avrupa ülkelerinde göçmen aykırılığının yükselmesine neden oluyor.
Hollanda’da göç siyasetlerindeki uyuşmazlıklar hükümetin düşmesine varan siyasi krizlere yol açarken ABD’nin Los Angeles kentinde Göçmenlik ve Gümrük Koruma Dairesi (ICE) tarafından sistemsiz göçmenlere yönelik gözaltı operasyonları sonrasında çıkan olaylar, göç meselesinin global boyutunu bir defa daha gözler önüne seriyor.
“AB’nin göçmen siyaseti ırka dayalı ayrımcılık içeriyor”
Avrupa siyasetleri uzmanı Shada İslam, 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü’nün mültecilerin ve sığınmacıların da birtakım haklara sahip olduğunu hatırlatan değerli bir milletlerarası gündem olduğunu belirterek “Bu gün, mültecilerin, sığınmacıların, göçmenlerin milletlerarası mukaveleler kapsamında kutsal olan haklara sahip insan varlıkları olduğunu hatırlatıyor” dedi.
AB’nin göç konusunu bir “kriz” haline getirdiğini ve bu yaklaşımın ırka dayalı ayrımcılık içerdiğini kaydeden İslam, şu değerlendirmede bulundu:
“AB’nin göçmen ve mültecilere yaklaşımı nereden geldiklerine bağlı olarak epeyce farklılık gösteriyor. Rus ataklarından kaçan Ukraynalı mültecilere açık kapı siyaseti uygulanırken Afrika, Asya, Latin Amerika, Arap dünyası yahut Güneydoğu Asya’dan gelenlere karşı son derece sert, katı ve ırkçı siyasetler uygulanıyor.”
Aşırı sağın göçmen karşıtlığı
Shada İslam, AB’nin göç siyasetinin caydırıcılık temeline dayandığını ve yeni bir “dışsallaştırma” ögesi içerdiğini aktararak “Afrika ve Asya’dan gelen göçmenlerin Avrupa topraklarında kabul edilmesi yerine, sığınma müracaatlarının öbür ülkelerde kıymetlendirilmesi öneriliyor. Buna sıklıkla Ruanda örneği diyoruz.” sözlerini kullandı.
Aşırı sağın klâsik olarak ırkçı tavır sergilediğini vurgulayan İslam, “Aşırı sağ tarihi olarak her vakit siyahi ve kahverengi insanlara karşı olmuştur. Beyaz etnik Avrupalıların tek gerçek Avrupalılar olduğu ve onların varlıklarının, ömür kalitelerinin, işlerinin dışarıdan gelen göçle tehdit altında olduğu bildirisi veriliyor.” dedi.
Shada İslam, ana akım partilerin de bu retoriği benimsediğine işaret ederek “Hollanda, Fransa, İtalya ve Almanya’da bunu görüyoruz. Siyahiler, kahverengiler ve Müslüman göçmenlere karşı düşmanca tavır sergilemenin seçimlerde oy getireceğine inanılıyor.” diye konuştu.
Avrupa’nın yaşlanan bir kıta olduğunu hatırlatan İslam, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Avrupa demografik olarak süratle yaşlanıyor ve personel meşakkati yaşıyor. Bu personeller nereden gelecek? Yalnızca yapay zeka yetmez, yabancı personellere de muhtaçlık olacak. Sıhhat, eğitim, ulaştırma sistemlerimiz çalışanlar olmadan çöker. Göçmenler ekonomik büyüme ve kalkınmamızda çok kıymetli faktör.”
Shada İslam, göçmen aykırılığının hem ABD’de hem Avrupa’da yaşandığını hatırlatarak “Siyasetçilerin kullandığı sözleri dinlediğinizde bunu görüyorsunuz. Kimse büsbütün açık hudutlarımız olsun demiyor ancak insani bir halde, insan hakları ve kıymetlerimize uygun, insanları onurlu biçimde karşılayabiliriz.” tabirlerini kullandı.
“Siyasetçiler göç korkusunu siyasi kar için kullanıyor”
Rotterdam Erasmus Üniversitesinden emekli, Göç ve Entegrasyon Çalışmaları Profesörü Han Entzinger, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) datalarına nazaran dünyada 120 milyondan fazla insanın yerinden edildiğini belirterek bu şahısların kıymetli bir kısmının ülkeleri içinde, büyük bir kısmının ise öbür ülkelere göç ettiğini söyledi.
Entzinger, Avrupa’daki göç tartışmalarının olduğundan daha büyük bir sorun üzere gösterildiğini vurgulayarak “Yerel nüfusun bir kısmı göçmenlerden korkuyor zira farklı geçmişlere sahipler ve tehdit olarak algılıyorlar. Muhakkak siyasetçiler bu memnuniyetsizlik hislerini istismar etme eğiliminde.” dedi.
Hollanda’da kısa müddette ikinci sefer hükümetin göç konusu üzerinden düşmesine değinen Entzinger, “Mültecilerle ilgili verilen sayılar ve bilgiler her vakit hakikat değil. Sayıların gerçekte olduğundan çok daha büyük olduğu, yetkililerin hususla başa çıkmakta zorlandığı ima ediliyor. Gerçekte durum kimi siyasetçilerin önerdiği kadar makus değil, lakin bunun oy kazandıracağını düşünüyorlar.” diye konuştu.
Han Entzinger, Hollanda için mültecilerin tüm göçmenlerin yalnızca yüzde 10’undan biraz fazlasını oluşturduğunu belirterek “İş gücü yaşlanıyor ve genişleyen ekonomi nedeniyle mevcut olandan daha fazla beşere gereksinim var ve bu nedenle göçmen çalışanlara gereksinim duyulmaya devam ediyor. Birçoğu talep edilen becerilerden mahrum olan mülteciler de bunun üzerine ekleniyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“ABD’de 12 milyon kayıt dışı göçmen ekonomiyi destekliyor”
ABD’deki duruma da değinen Entzinger, “ABD’de şu anda ekonomiyi destekleyen tahminen 11-12 milyon kayıt dışı göçmen yaşıyor ve (Donald) Trump hükümeti bu insanların varlığını nüfusun geri kalanını korkutmak için kullanıyor. Bu insanların ABD iktisadını ne kadar güçlü desteklediğini gereğince fark etmiyor.” dedi.
“Tarım, lokantacılık, inşaat dalı üzere iktisat bölümlerinin bu beşerler birdenbire ortadan kaybolsa çökeceğinin” altını çizen Entzinger, Trump’ın siyasetinin tesirli lakin ziyanlı olduğunu söyledi.
Profesör Han Entzinger, “Son aylarda Meksika-ABD hududunu geçen yalnızca birkaç bin kişi var, 2 yıl evvel ayda 200 binden fazlaydı. Bu manada siyaseti tesirli lakin nüfusun farklı bölümlerini birbirine düşürmenin asla uygun bir şey olmadığını düşünüyorum.” diye konuştu.
Göç meselesinin global bir sorun olduğunu söz eden Entzinger, Afrika ve Asya’daki ülkelerin de değerli sayıda göçmen ve mülteci barındırdığını anımsattı.
Türkiye örneğini veren Entzinger, şunları kaydetti:
“Türkiye, çok farklı kökenlerden çok sayıda göçmene mesken sahipliği yapıyor. Hem komşu ülkelerden mülteciler hem de Türk iktisadının durumu nedeniyle artan sayıda göçmen emekçi var. Türkiye evvelden göç veren ülke olarak görülürdü, hala o denli lakin artık geçiş ülkesi pozisyonunda.”