İsrail’in İran’a Akınları Lübnan’ı Yeni Bir Çatışma İmtihanına Tabi Tutuyor
admin İsrail‘in İran‘a yönelik ataklarının şiddetlenmesi, Lübnan‘ı dış siyasette “kendini çatışmalardan uzak tutma” prensibini yine sınamak zorunda bıraktı.
İran ile dayanışma bildirileri veren Hizbullah’ın bu süreçte nasıl bir rol oynayacağı ise hem siyasi hem güvenlik açısından tasa yaratıyor.
Lübnan şimdi 8 Ekim 2023’te başlayan ve 23 Eylül 2024’te geniş çaplı savaşa dönüşen İsrail saldırısının yaralarını saramamışken, yeni bir savaş ihtimali ülkeyi yine huzursuz etti.
İsrail’in ihlalleri 27 Kasım 2024’te ilan edilen ateşkese karşın devam etti ve 216 kişinin vefatına, 508 kişinin yaralanmasına yol açtı.
Resmi makamlar, Lübnan‘ın çatışmalara taraf olmaması gerektiğini savunurken, Hizbullah’ın İran yanlısı açıklamaları bölgedeki tansiyonun Lübnan‘a da sıçrama riskini artırıyor.
İsrail’in 13 Haziran’da başlayan, nükleer tesisler, füze üsleri, askeri başkanlar ile bilim insanlarını gaye alan hücumlarına İran’ın füze ve İHA’larla yaptığı misilleme bölgeyi topyekün bir savaşa sürüklüyor.
Endişeli bekleyiş
Bölgesel gelişmelerin İran üzerindeki yansımalarına ait değerlendirmede bulunan gazeteci Tony İssa, AA muhabirine, ülkesinin Tahran’a yönelik İsrail saldırısının gelişimine dair bir “bekleyiş halinde” olduğunu söyledi.
İssa Lübnan‘ın tavrına ait şunları söz etti:
“Şu ana kadar bu taarruzun bölge genelinde ya da Lübnan özelinde doğurabileceği sonuçlar yahut muhtemel yansımalar şimdi ortaya çıkmış değil.
Bu nedenle, İran ile İsrail ortasındaki askeri ve siyasi durumun hangi senaryolara evrileceği, ayrıyeten İran ile ABD ve Batı ortasındaki alakalarda diğer aktörlerin de sürece dahil olup olmayacağı üzere ihtimaller açısından bekleyiş sürüyor.”
Lübnanlı siyasi analist Tevfik Şuman da “Lübnan, İsrail’in İran’a yönelik ataklarından kaynaklanan bir belirsizlik ve bekleyiş halinde.” dedi.
Şuman, kelam konusu bekleyişin “savaşın seyri ve sonuçlarıyla iç içe geçtiğini” vurgulayarak bilhassa İsrail’in 27 Kasım’da ilan edilen ateşkese uymamış olmasının, bu atakların Lübnan’a da sıçrama ihtimali konusunda tasaları artırdığını kaydetti.
Resmi tavır ve farklılaşan yaklaşımlar
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Başbakan Nevvaf Selam ve Meclis Başkanı Nebih Berri gibi üst seviye isimler, Lübnan’ın savaşa dahil olmaması gerektiğini belirtiyor.
Hizbullah ise İran’a takviyesini açıkça ilan etti.
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, İsrail’in işgal ettiği Lübnan’ın güney topraklarından çekilmesi için diplomatik teşebbüslere fırsat tanındığını söylese de İran rejiminin tehdit altına girmesi durumunda bu pozisyonun değişebileceğini imasında bulundu.
“Tarafsızlık” sınavı ve Hizbullah’ın rolü
Analistlere nazaran, Hizbullah hala İran’la dini ve ideolojik bağları nedeniyle askeri müdahaleye açık bir yapı.
Ancak örgütün zayıflayan askeri ve finansal kapasitesi nedeniyle geniş çaplı bir savaşa girme mümkünlüğü şu basamakta düşük görünüyor.
Tony İssa, Hizbullah’ın artık “zafer kazanabileceği bir savaş” yürütemeyeceğini öne sürerken Hizbullah Genel Sekreteri Kasım ise çatışmaların daha da büyümesi durumunda devreye girebilecekleri tehdidinde bulunuyor.
Lübnan’daki siyasi güçler ortasında savaştan uzak durma ve ülkeyi müdafaa istikametinde ortak bir eğilim bulunsa da İsrail’in direkt bir akın başlatması halinde bu istikrar bozulabilir.
Gözlemciler, Lübnan’ın diplomatik yollarla hem iç hem dış dinamikleri denetim altında tutarak muhtemel bir savaştan kaçınmaya çalıştığını tabir ediyor.
?İsrail’in İran’a şiddetli taarruzlarıyla başlayan çatışma
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de amaç alan geniş çaplı saldırılar düzenledi.
İran’da Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Kumandanı ve kimi üst seviye kumandanlar ile 9 nükleer bilim insanı hücumlarda öldü.
İran Sıhhat Bakan Yardımcısı Abdurrahman Rustemiyan, bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a akınlarında hayatını kaybeden sivillerin sayısının 430’a, yaralı sayısının 3 bin 500’e çıktığını söyledi.
Yazar Hakkında
