İsrail‘de muhalefet partileri, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun iktidarını sona erdirmek hedefiyle meclisin feshedilmesine ait yasa tasarısını bugün Meclis’te oylamaya sunacaklarını duyurdu.
Kanal 12 televizyonunun haberine nazaran, İsrail Meclisi’nde toplantı yapan muhalefet başkanları, meclisin feshi yoluyla ülkeyi erken seçime götürecek tasarının bugün genel şurada oylamaya sunulması kararını oybirliğiyle aldı.
Muhalefet başkanlarının bir ortaya gelmesinin akabinde yayınlanan ortak bildiride, tüm eforları tek bir gayeye, “hükümeti devirmeye” ağırlaştırmak için muhalefetin sunduğu tüm tasarıların bugün gündemden çıkarılmasına karar verildiği aktarıldı. Netanyahu hükümeti, muhalefetin tasarıyı getirmesini engellemek için çok sayıda yasa tasarısını bugün Meclis’e getiriyor.
Meclisin feshedilmesine ait tasarının genel heyet gündemine alınıp alınmamasının tartışıldığı toplantıya ortalarında Filistin asıllı İsrail vatandaşlarını temsil eden Raam (Birleşik Liste) ve Hadaş-Taal’in (Ortak Liste) partileri de olmak üzere tüm muhalefet ögelerinin başkanlarının katıldığı bildirildi.
Haredilerin tam takviyesi olmaksızın tasarı oylamadan geçemiyor
Netanyahu hükümetinin iktidar koalisyonu, 120 sandalyeli İsrail Meclisi’nde 68 milletvekiliyle temsil ediliyor. Tasarının meclisten geçmesi için çoğunluğu sağlaması yani en az 61 milletvekilinin onayı gerekiyor.
İsrail basınındaki haberlerde, Birleşik Tevrat Yahudiliği (7 milletvekili) partisinin meclisin feshedilmesini de destekleyeceği lakin Şas’ın (11 milletvekili) ne istikamette hareket edeceğinin şimdi belirli olmadığı belirtildi.
Genel konseye bugün getirilecek tasarının Şas’ın takviyesi olmadan oylamadan geçmesinin mümkün olmadığı da hatırlatıldı.
Birleşik Tevrat Yahudiliği’nin dini lideri olan hahamlar, koalisyondan çekilme ve meclisi feshetme seçeneklerinden ikisini de desteklediklerini belirten bir açıklama yayımlamıştı.
Başbakan Binyamin Netanyahu’nun iktidar koalisyonu ortağı Ultra Ortodoks (Haredi) Şas Partisi başkanı Arye Deri’nin meclisin feshedilmesini destekleyeceği bildirilmişti.
Koalisyon iktidarının Ultra Ortodoks ortakları Şas ve Birleşik Tevrat Yadiliği partileri, Tevrat okullarında eğitim alanların askerlikten muaf tutulmasına ait yasal düzenleme yapmaması nedeniyle sık sık hükümeti devirmekle tehdit ediyor.
İktidar koalisyonu, tasarıya ait oylamayı geciktirmeye çalışıyor
İsrail basını, geçmesi halinde meclisi feshederek ülkeyi üç ay içinde erken seçime götürecek tasarının oylanmasını geciktirmek maksadıyla Netanyahu liderliğindeki koalisyonun uğraş gösterdiğini yazdı.
Bu doğrultuda, koalisyonun bugün için genel heyet gündemine bir dizi yasa tasarısını sunduğu belirtiliyor.
Ayrıca bu gece ön oylamadan geçmesi halinde Likud milletvekili Ofir Katz başkanlığındaki Meclis komitesinin inceleyeceği tasarıyı mümkün olduğunca geciktirmesinin beklendiği kaydediliyor.
Muhalefet, yasama periyodu bitiminden evvel meclisi feshetmek istiyor
İsrail’de meclisin feshine ait tasarı, yapılan oylamada kâfi dayanağı alamazsa altı ay boyunca tekrar genel şura gündemine alınamıyor. Lakin Meclis Lideri’nin istemesi halinde, altı aydan daha kısa bir müddet içinde tasarı tekrar gündeme getirilebiliyor.
Muhalefet, meclis yasama periyodunun sona ereceği 27 Temmuz’a kadar tasarıyı üç oylamadan da geçirmeyi planlıyor.
Meclis feshedildiği takdirde Netanyahu hükümeti süreksiz bir hükümet olarak vazifesine devam edecek ve 90 gün içinde bir seçim tarihi belirlenecek.
Haredilerin askere alınması tartışması
İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin zarurî askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyor.
İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker muhtaçlığı da artmaya başladı.
Gazze Şeridi’nde ateşkesi bozarak akınların tekrar başlamasıyla bu gereksinim yine önemli biçimde hissedilirken ordunun 7 bini savaş bölgelerinde vazife alacak biçimde olmak üzere 12 bin askere muhtaçlık duyduğu tabir ediliyor.
Geçen sene asker muhtaçlığının artmasıyla askerlikten muaf Ultra Ortodoks Yahudi gençlerin orduya alınmasına yönelik çalışmalar, İsrail’in en tartışmalı hususlarından biri haline gelmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zarurî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların vazifeye alınması gerektiğine karar vermişti.
Nüfusun yaklaşık yüzde 13’ünü oluşturan Harediler, mecburî askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar.
Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan’a Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması için baskı yapıyor.