Gemici dedesi tarafından 1948’de ABD’den getirilen el personelliği dolma kalemle koleksiyonculuğa adım atan inşaat mühendisi Ergün Külünk, 56 yıldır topladığı kalem, tespih, ebru, fotoğraf, sınır, mimari modüller, Kur’an-ı Kerim ve Kabe örtüsü üzere birçok nesneyle ofisini küçük müze haline getirdi.
Aslen Rizeli olan ve 1951’de dünyaya gelen Külünk’ün çocukluğu, asker babasının misyonu hasebiyle Anadolu’nun farklı kentlerinde geçti. Ailesi 1969’da onun üniversite eğitimi için İstanbul’a taşındığında babası emekliye ayrıldı.
Gemici dedesinin 1948’de ABD’ye yaptığı seferden dönüşte getirdiği “Parker 21” modeli dolma kalemin babası tarafından lisedeki derslerinde başarılı olması hasebiyle kendisine ikram edilmesiyle bu hobiye merak sardı.
Külünk, AA muhabirine, “Herkes etrafına çok farklı şeyler alırken 1948 yılında Amerika seferinden dönen dedem, babama ‘Parker 21’ modeli bir dolma kalem alıyor. Her şeyin başlangıcı bu diyebiliriz. Babam, Diyarbakır’da 1969’da liseyi hiç ikmale kalmadan bitirdiğim için bu kalemi bana ikram etti.” dedi.
Kalemi 56 yıldır ihtimamla saklayan Külünk, senede 1-2 kere çıkarıp kullanarak onların anısını yad ettiğini söyledi. Külünk, biriktirme ve saklama kültürünü ise ailede birçok şeyi geri dönüştüren annesinden aldığını kaydetti.
Lisede fasikül halinde yayınlanan “Meydan Larousse” ansiklopedisini almak için her hafta gazete bayilerinde sıra beklediğini lisana getiren Külünk, ciltlediği ansiklopedileri hala kütüphanesinde sakladığını anlattı.
Külünk, üniversiteden sonra Yıldız Teknik Üniversitesine bağlanan Işık Mühendislik Yüksekokulu’nda okuduğunu, kalem ve tespih merakının da bu devirde derinleştiğini söyledi.
Beyazıt Meydanı’nda kurulan bitpazarının da müdavimlerinden olduğuna dikkati çeken Külünk, kitap ve mecmua koleksiyonunu buradan aldıklarıyla genişlettiğini, Sahaflar Çarşısı’nın girişindeki pazar yerinden ise kalem ve tespih aldığını söz etti.
Ergün Külünk, kuka, has kehribar, mercan, firuze, fil dişi, kemik, çeşitli pahalı taşlardan yapılmış binlerce tespihe sahip olduğunu, pek güçlü kurşun ve dolma kalem koleksiyonunu da koruma ettiğini anlattı.
Dünyayı gezerken bile bitpazarı rotasında
Bir süre sonra tespih ve kalemin yanına farklı nesneler de eklemeye başladığını vurgulayan Külünk, “Mutlaka gittiğim ülkenin, kentin bitpazarını programa almaya çaba ediyorum. Bir şeyler kesinlikle buluyorum. Hamburg’a aile bireyleri seyahatimizde yıl başı olmasına karşın küçücük bitpazarı buldu arkadaşlar. Üç kalem aldım. Böylelikle benim adıma seyahat gayesine ulaşmış oldu.” diye konuştu.
Bir şeyler biriktirmenin ve koleksiyonculuğun önemli bütçe de gerektirdiğinin altını çizen Külünk, şöyle devam etti:
“Edindiğim objelerimin büyük kısmını kendime örnek aldığım, ‘sanki yedim’ şiarıyla yapmaya çaba ettim. Gençlik dönemimde inşaat mühendisi olduğum için uygun maaşım vardı. Ben kışın çok yazlık pantolon giydim. En az iki kez pençelenmiş ayakkabı giydim. Alamadığımdan mı? Hayır, natürel ki alabilirdim. Ancak kalem mi, pantolon mu? Kalem ağır bastı. Tespih mi, ayakkabı mı? Doğal ki tespih. Evet, bir bütçe gerek lakin bütçeyi nasıl oluşturduğunuz da çok kıymetli. İşte benim tercih ettiğim yol ‘sanki yedim.'”
Külünk, koleksiyon tutkusu sayesinde tanıştığı farklı kesitlerden beşerlerle aldıkları nesneler üzerine sohbet ettiklerini anlattı.
Biriktiricilerin edindikleri nesneleri teşhir etmekten büyük keyif aldığından bahseden Külünk, “Bu manada çok hoş dostluklarım oldu. 1970’lerde tanıştığım beşerlerle 50 küsur yıldır görüşüyorum.” dedi.
Koleksiyonda tarihi ve kültürel hafızaya dair nesneler bulunuyor
İnşaat mühendisi olan Külünk, mesleğine dair de birçok nesne biriktirdiğini, koleksiyonunda, Kabe, Selimiye, Süleymaniye, Fatih, Ayasofya, Sultanahmet ile Yıldız mescitlerine ilişkin tarihi çiviler, Selimiye Mescidi’ne ilişkin ahşap minaresinin merdiven modülü, İstanbul’un fethi öncesi Demirköy’de şahi topunun döküldüğü fırına ilişkin tuğla üzere çeşitli inşaat gereçleri yer aldığını söyledi.
Türkiye’deki mescitlerin onarımı sırasında artık özelliğini kaybettiği için hurdaya, çöpe ayrılan bir ölçü çivi de edindiğini aktaran Külünk, Selimiye Mescidi’nin minare merdiveninin çürümüş kesimini edindiğini lisana getirdi.
Külünk, Fatih Sultan Mehmet Han’ın İstanbul’un fethi için hazırlıklar yapılırken Demirköy’de kurduğu dökümhanesinin fırınına ilişkin tuğladan bir modüle sahip olduğuna dikkati çekerek, “Fotoğraf sanatkarı bir arkadaşım alandan uzaklaştırılmış parçayı görünce, ‘Bu, Ergin Ağabey’in işine fayda.’ diyerek alıp getirdi.” sözlerini kullandı.
Koleksiyonunda hayranlık duyduğu Sultan 2. Abdülhamid’e ilişkin fotoğraf, çizim ve şahsî eşyaların da bulunduğunu anlatan Külünk, Sultan 2. Abdülhamid’in üzerinde inisiyal bulunan şahsi mektup zarfı üzere özel eşyaların, Çamlıca Mescidi kütüphanesine bağışladığı binlerce kitabın da yer aldığını söyledi.
Bir kısmını bağışladığı hayli geniş kitap koleksiyonu bulunan Külünk, kütüphanesindeki son 50 yılda basılmış tarih mecmualarının ve hatıratların kendisi için özel yer tuttuğunu kaydetti.
Torunlarına biriktirme ve yazma alışkanlığı kazandırmayı amaçladığını vurgulayan Külünk, “Şimdi torunlarıma bu merakı kendilerinin istekleriyle kazandırmaya çalışıyorum. 10 yaşındaki büyük torunumla mektuplaşmaya başladık. Ben dolma kalemle mektup yazıyorum, postaya verip gönderiyorum. İstanbul’da yaşıyor ve konutlarımızın ortası 2 kilometre. O da bana kendi el yazısıyla mektup yazıyor. ‘Bu mektuplarımız belirli hacme ulaşınca bunları kitaplaştıracağız.’ diyerek onu teşvik ediyorum.” tabirlerine yer verdi.
Devlet büyüklerinin kalemleri koleksiyonunda
Külünk’ün vitrinindeki özel kalemler ortasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ikram ettiği dolma kalemlerin yanı sıra satın aldığı Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Mesut Yılmaz ile Ahmet Necdet Sezer üzere devlet adamlarına ilişkin kalemler de bulunuyor.
Manevi pahası yüksek kesimlerden Surre Alayları ile Hicaz’a gönderilen armağanların konduğu kese, Topkapı Sarayı’nda Hırka-i Saadet’in paklığı sonrası tozlarının toplandığı vazo ve Kabe örtüsü de bunlar ortasında yer alıyor.