Türk-Alman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enes Bayraklı ve William and Mary Üniversitesinden Prof. Dr. Farid Hafez’in editörlüğünde hazırlanan Avrupa İslamofobi Raporu 2023, İngiltere Parlamentosunda düzenlenen panelde ele alındı.
Britanya Müslümanları Parlamento Kümesi Lider Yardımcısı ve Birleşik Krallık Türkiye Ticaret Temsilcisi Afzal Khan’ın mesken sahipliğinde yapılan panele İnanç, Topluluklar ve İskandan Sorumlu Devlet Bakanı Lord Wajid Khan, Lordlar Kamarası üyesi Qurban Hussain, Türkiye’nin Londra Büyükelçisi Osman Koray Ertaş, raporun editörlerinden Prof. Dr. Enes Bayraklı ve raporda kimi ülkeleri kaleme alan Prof. Dr. Aristotle Kallis, Dr. Kawtar Najib, Dr. Amani Hassani ile çok sayıda davetli katıldı.
Khan, panelde yaptığı açılış konuşmasında, Müslüman toplulukların İngiltere’de yaşadıkları problemlerin, geçen yıl yüzde 73’lük artış gösterdiğine işaret etti.
Son 4-5 yılın bilgilerine bakıldığında ise cürümlerin yaklaşık yüzde 40 ila 50’sinin Müslüman topluluklara karşı işlendiğine dikkati çeken Khan, bu sorunun yalnızca İngiltere ile hudutlu olmadığının, global çaplı bir sorun olduğunun altını çizdi.
Müslümanlara yönelik nefret cürümlerine da değinen Khan, Almanya’da 7 Ekim 2023’ten bu yana Müslümanlara yönelik nefret kabahatlerinin yüzde 140 arttığını söyledi.
Khan, Fransa’da ise bayanların nasıl giyinmesi gerektiğine karar vermek isteyen çok seküler fikirlerin var olduğunu aktararak, “Kadınların nasıl giyindiğine karışılmasını asla anlayamıyorum. Bu, hükümetin işi değil.” diye konuştu.
“İngiltere’de İslamofobi’nin tarifini yapacağız”
İnanç, Topluluklar ve İskandan Sorumlu Devlet Bakanı ve Lordlar Kamarası üyesi Khan da İngiltere’de İslamofobinin tarifini yapmak için çalışmalara devam ettiklerini belirterek, “Nasıl tanımlayacağınızı yahut parametrelerin ne olduğunu bilmiyorsanız, bununla gayret edemezsiniz.” dedi.
Bu tarifi ortaya koymanın kolay olmadığına ve çok fazla zorluk olduğuna işaret eden Khan, “Umarım gelecek yıl, tarif beklerken bir rapor daha hazırlamak zorunda kalmayız. Her vatandaşımızı korumak için misyonumu yerine getirmeye kararlıyım.” formunda konuştu.
“Öncelikle sorunu kabul etmemiz gerektiğini düşünüyoruz”
Türk-Alman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayraklı da raporda İslamofobi ile tesirli halde uğraş etmek için kimi siyaset teklifleri sunduklarını anlatarak, şöyle devam etti:
“Öncelikle sorunu kabul etmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Bu nedenle İslamofobinin bir sivil toplum sorunu olarak kabul edilmesi, sınırsız bir ikinci adımın birinci adımıdır. İkinci olarak, İslamofobi ile gayret için mevzuatı güçlendirmeliyiz. Ayrımcılık ve ırkçılıkla gayret maddelerini, ihlallere uygun cezalarla uygulamalıyız. Ayrıyeten, bayanlarla ilgili stereotipleri sorgulayan kamu kampanyaları ve eğitim programları başlatmalıyız. Hepimiz İslamofobiye karşı çalışan taban hareketlerine katılmalıyız. Daha uygun siyaset oluşturmak için nefret kabahatleri ve ayrımcı uygulamaların izlenmesini güzelleştirmeli ve istikrarlı haberciliği teşvik etmeliyiz.”
“İslamofobi yalnızca Müslümanları ilgilendirmiyor”
Raporda İngiltere’yi inceleyen Prof. Dr. Kallis, özellikle 2023 yılının İslamofobi konusunda kıymetli değişimlerin yaşandığı bir dönüm noktası olduğunu söyledi.
Özellikle İsrail’in Gazze taarruzlarının başladığı 7 Ekim 2023 sonrası yaşananların ehemmiyetine işaret eden Kallis, 2018’de yeniden İngiltere parlamentosunda İslamofobi konusunda tüm partilerin katıldığı bir parlamento kümesi oluşturulduğunu söz etti.
Kallis, o günden bugüne İslamofobi konusunda bir gelişme olmadığını kaydederek, “(İngiltere’de) Hükümet yeni bir parlamento kümesi oluşturulacağını söyledi. Bunu ve telaffuzda değişen tonu olumlu karşılıyoruz. Lakin, öğrenmemiz gereken daha ne var?” diye sordu.
İnternet ortamındaki nefret telaffuzunun 7 Ekim 2023 öncesine nazaran 3 kat arttığını lisana getiren Kallis, İslamofobinin yalnızca Müslümanları ilgilendirmediğini, bunun birebir vakitte İngiliz kıymetlerine, insan haklarına ve toplumsal ahenge da karşı olduğunu vurguladı.
“Fransa’da Müslümanlar kurumlara güvensizlik duyuyor”
Fransa’nın ulusal İslamofobi raporunu kaleme alan Dr. Najib, Fransa’daki Müslüman aykırılığı için 2004 yılı ve 7 Ekim 2023’ün kıymetli iki tarih olduğunu belirtti.
Özellikle 2004’te okullarda başörtüsü yasağıyla başlayan sürece değinen Najib, “Abaya üzere kıyafetler dini sembol olarak görülürken rastgele bir öbür uzun etek gaye alınmıyor. Abaya laikliğe karşı gösteriliyor. Müslüman çocuklar okul girişlerinde başlarını açmaya zorlandığı üzere giydiği kıyafetler de gaye alınıyor. Bu kızlar okulları tarafından izleniyor ve bazen aşağılanıyorlar.” tabirlerini kullandı.
Najib, çocukların kıyafetleriyle ilgili özel sorulara maruz kalmalarının çocuk haklarının ve insan haklarının ihlali olduğuna vurgu yaptı.
Fransa’da Müslümanların birtakım kurumlara karşı güvensizlik duyduğunu da anlatan Najib, polisten örnek vererek, “Operasyonel Güçler Hareketi (AFO) isimli faşist bir küme marketlerdeki helal eserleri kirletme ve zehirleme teşebbüsünde bulundu. Bu grubun lideri eski bir polis. Bu örnek, Fransız polisindeki durumu gözler önüne seriyor.” diye konuştu.
“Danimarka’da göçmenlere ‘Batılı olmayan’ deniyor”
Avrupa İslamofobi Raporu 2023’te Danimarka’yı ele alan Dr. Hassani, Danimarka’daki İslamofobinin daha farklı olduğunu kaydetti.
Ülkede “Müslümanların Danimarkalıların yerini almasını önleme” kanısı bulunduğunu aktaran Hassani, göçmenlerin politik hakları ve vatandaşlık haklarını elinden almaya yönelik yasalar bulunduğunu belirtti.
Hassani, son 30 yıldır göçmenlerin vatandaş olmasının önünde kısıtlayıcı maniler bulunduğunu anlatarak, “Bir göçmenin vatandaş olması ortalama 19 yılını alıyor. Göçmenlerin çocukları vatandaş olmakta zorlanıyor. Göçmen çocuklarının yüzde 40’ı vatandaş değil.” dedi.
Politikacıların Müslümanlar kelam konusu olduğunda oy kazanma refleksi ya da kaybetme korkusu olmadığını aktaran Hassani, Danimarka’da göçmenler için “Batılı olmayan” nitelendirmesi yapıldığının altını çizdi.
Hassani, devlet yardımı almak için getirilen haftada 30 saat çalışma kuralına da işaret ederek, “İş bulamıyorsanız devlet yardımı alamıyorsunuz. Müslümanlar iş ararken ayrımcılık yaşıyor. Bu yasa Müslüman bayanları gaye alıyor.” formunda konuştu.