– AB Yüksek Temsilcisi Kallas: ” Hürmüz Boğazı‘nın kapatılması son derece tehlikeli olur”
BRÜKSEL – Avrupa Birliği Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Belçika’daki Dışişleri Kurulu toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada, “İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması son derece tehlikeli olur ve hiç kimsenin faydasına olmaz” dedi.
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin dışişleri bakanları, İran ile İsrail-ABD ortasındaki çatışmaların gölgesinde Brüksel’deki Dış Bağlar Kurulu Toplantısında bir ortaya geldi. İştirakçi bakanlar, İran ve Orta Doğu, Gazze’deki insani durum, İsrail ile alakalar ve Ukrayna üzere problemlerin ele alınacağı toplantı öncesinde basına açıklamalarda bulundu. AB Dış Bağlar Kurulu Toplantısı öncesinde gazetecilere açıklamalarda bulunan Kallas, bugünkü toplantıda, Orta Doğu ve İran konusunun geniş bir halde ele alınacağını açıkladı. AB Yüksek Temsilcisi Kallas, “Bakanlar, büyük ölçüde diplomatik tahlile odaklanmış durumda. Ayrıyeten, olası bir misilleme ve gerginliğin tırmanmasına ait telaşlar çok büyük. Bilhassa de İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması son derece tehlikeli olur ve hiç kimsenin faydasına olmaz” dedi.
“İran bizimle konuşmaya istekliyse bu fırsatı değerlendirmeliyiz”
AB’nin diplomatik tahlil teşebbüslerine değinen Kaja Kallas, “Cuma günü İran Dışişleri Bakanı ile görüştük. İran, nükleer bahislerin yanı sıra Avrupa’yı ilgilendiren daha geniş güvenlik sıkıntılarını de görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Bu süreci sürdürmemiz gerekiyor zira nihayetinde uzun vadeli bir bakış açısıyla diplomatik bir tahlil şart” diye konuştu.
Avrupa’nın İran ile Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı olarak bilinen nükleer mutabakat çerçevesinde somut bir role sahip olduğunu ve yakında müddeti dolacak yaptırımların geri getirilmesini içeren bir düzeneğin da devreye girebileceğini tabir eden Kallas, “İran bizimle konuşmaya istekliyse bu fırsatı değerlendirmeliyiz” tabirlerini kullandı.
İlerleme olmaması halinde ani reaksiyon olarak yaptırımların tekrar devreye alınmasını öngören bir sistem olduğunu söz eden Kallas, “Bu da İran iktisadının güzel durumda olmayacağı manasına geliyor. Bu, İran halkı için yeterli değil. Herkes, İran’ın nükleer silah sahibi olmaması gerektiği konusunda hemfikir. Bu gayeye ulaşmalıyız” formunda konuştu.
“ABD’nin de bu sürece dahil olmasını istiyoruz”
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Avrupalı diplomatların Cuma günü Cenevre’de İran’a ABD ile direkt müzakere etmeye istekli olmaları gerektiğini söylediklerini belirtti. Wadephul, “İran, yalnızca Avrupa ile müzakere etmek istediğini söylüyor ve bizler de bunu olumlu bir işaret olarak kıymetlendiriyoruz, ama bunun kâfi olmadığını söz ediyoruz. ABD’nin de bu sürece dahil olmasını istiyoruz” dedi.
“İran, nükleer silaha sahip olduğunda dünyanın bunu kabul etmeyeceğini bilmelidir” dedi.
AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının bugünkü toplantıda Orta Doğu’daki mevcut durumu görüşeceklerini tabir eden Wadephul, Gazze Şeridi’ndeki durumun da hala görüşülmesi gereken bir husus olduğunu, zira buradaki insani durumun kabul edilemez olduğunu söyledi. Wadephul, ABD’nin İsrail ile iştirak mutabakatını askıya almasına gerek olmadığına inandığını ve İsrail ile yeterli münasebetlerin korunması gerektiğini de kelamlarına ekledi.
“Orta Doğu’da gerginliğin tırmanması yıkıcı olur”
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ise İran’da rejim değişikliğine yönelik teşebbüslere ait ikazda bulunarak, Orta Doğu’da gerginliğin tırmandırılmasının bölge için yıkıcı olacağını ve global istikrar açısından önemli sonuçlar doğuracağını söyledi. AB Dış Alakalar Kurulu Toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada Barrot, İran’ın nükleer programının İsrail, bölge ve Avrupa için varoluşsal bir tehdit olduğunu söz etti ve İran’a durumu daha da kötüleştirecek adımlardan kaçınma davetinde bulundu.
Cenevre’de Cuma günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile yapılan ve Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ile İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy’nin de katıldığı toplantıya göndermede bulunan Barrot, Avrupa’nın İran ile müzakere alanı açmak için gerekli deneyim, yetkinlik ve bilgiye sahip olduğunu söyledi.
“İsrail, insan haklarını açıkça ihlal ediyor”
AB ile İsrail alakalarına de değinen Barrot, İsrail’in Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki adımlarıyla insan haklarını açıkça ihlal ettiğini söyledi. Barrot, AB dışişleri bakanlarının bu durumun sonuçlarını temmuz ayında yapılacak bir sonraki toplantıda ele alacaklarını, ama detaya giremeyeceğini tabir etti. Barrot, Fransa’nın iki devletli tahlilin önünü açacak halde, kolektif olarak atılacak bir adımla Filistin devletinin tanınması yolunda ilerlemeye hazır olduğunu da ifade etti.