UAEA Başkanı Grossi: İran’daki Durum Önemli, Nükleer Rejim Tehlikede
admin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Lideri Rafael Mariano Grossi, ABD’nin akınlarının akabinde İran’daki durumun “daha ciddi” bir hal aldığını belirterek, “nükleer silahların yayılmasının önlenmesi rejiminin” çökebileceği ihtarında bulundu.
ABD’nin İran’a yönelik hava ataklarının akabinde toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) oturumuna çevrim içi katılan Grossi, gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
Yarım asırdan fazla müddettir memleketler arası güvenliği destekleyen “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Mutabakatı’nın (NPT)” tehlike altında olduğunu lisana getiren Grossi, İran’da yaşananların, ABD’nin taarruzlarıyla daha önemli bir hal aldığını söyledi.
Grossi, diyalog ve diplomasiye dönmek için bir fırsat penceresi olduğunu belirterek, “Bu pencere kapanırsa, şiddet ve yıkım düşünülemez boyutlara ulaşabilir ve bildiğimiz global nükleer silahların yayılmasının önlenmesi rejimi çökebilir.” diye konuştu.
Müzakere masasına dönülmesi davetini yineleyen Grossi, “NPT’nin koruyucuları olan UAEA müfettişlerinin İran’daki nükleer tesislere geri dönmelerine, yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 400 kilogramlık uranyum stoku da dahil tüm stokları denetlemesine müsaade vermeliyiz.” diye konuştu.
Grossi, rastgele bir muahede ve düzenleme yapmak için alandaki gerçeklerin tespit edilmesinin bir önkoşul olduğunu bunun da UAEA kontrolüyle yapılabileceğini kaydetti.
ABD’nin hücumlarının akabinde İran’daki nükleer tesislerin durumuna ait bilgi veren Grossi, Tahran’ın, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştirdiği ana tesis olan Fordo nükleer tesisinde krater görüldüğünü, bunun da ABD’nin sığınak delici mühimmat kullandığını gösterdiğini aktardı.
“Hiç kimse Fordo’daki tesisin yer altında oluşan hasarı değerlendirebilecek durumda değil”
Grossi, “Şu anda UAEA dahil hiç kimse Fordo’daki tesisin yer altı kısmında oluşan hasarı değerlendirebilecek durumda değil.” dedi.
Gece boyunca İsfahan nükleer tesisinde diğer binaların da vurulduğunu ve ABD’nin taarruzda seyir füzesi kullandığını tabir eden Grossi, “Etkilenen yapılar ortasında uranyum dönüşüm süreciyle ilgili kimi binalar da bulunmaktadır. Ayrıyeten bu tesiste, zenginleştirilmiş gerecin depolanması için kullanılan tünellerin girişlerinin de vurulduğu görülmektedir.” açıklamasını yaptı.
Grossi, Natanz’daki tesisin de vurulduğunu belirterek, üç tesisin de etrafında radyasyon düzeylerinde artış olmadığını bildirdi.
Nükleer tesislere saldırılmaması gerektiğine işaret eden UAEA Başkanı, bu tür eylemlerin, akına uğrayan devletin hudutları içinde ve dışında radyoaktif sızıntılara neden olabileceğine dikkati çekti.
Grossi, askeri tansiyonun tırmanmasının, insan hayatını tehdit ettiğini ve İran’ın nükleer silah elde etmemesini uzun vadede garanti altına alacak diplomatik tahlili geciktirdiğini vurguladı.
UAEA’nın çatışmayı bitirmek için üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu söyleyen Grossi, “Dünya genelinde daha fazla ülkede daha fazla nükleer silah olması, bizim güvenliğimizi artırmayacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
Yazar Hakkında
