TBMM Adalet Komitesi’nde, ‘Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşülmesine başlandı.
TBMM Adalet Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel’in başkanlığında toplandı. Yüksel, kurulda görüşmelerine başlanan kanun teklifine ait, “Ceza adaleti, sırf mevzuatın uygulanmasıyla değil; birebir vakitte toplumun vicdanında karşılık bulmasıyla sağlanır. Çünkü kamu vicdanı en şaşmaz adalet terazisidir. Kabahat ve suçluyla çabada; adil, ölçülü ve insan onurunu temel alan bir yaklaşım, hukuk devletinin en temel gereğidir. Ceza adaleti sisteminin bir maksadı ödeticilik ve caydırıcılık olsa da temel maksadı uslandırıcılığı, yani hükümlüyü rehabilite ediciliğidir. Yani ceza adalet sistemi yalnızca faillerin cezalandırılmasını öngörmez; birebir vakitte mağdurun korunmasını, toplumun huzurunun tesisini ve gelecekte emsal fiillerin önlenmesini de amaçlar. Aktif ve adil bir ceza sistemi, toplumun hukuka olan inancını pekiştirir, bireylerin adalet karşısında eşit ve inançlı bir yerde yer aldıklarını hissetmelerini sağlar. Bu nedenle ceza adaleti, devletin kudretini değil, adaletle yoğrulmuş merhametini gösterdiği yerdir” tabirlerini kullandı.
‘KOMİSYONUMUZ KIYMETLİ ISLAHATLARI MUVAFFAKİYETLE HAYATA GEÇİRMİŞTİR’
Ceza adaletinin, faal bir ceza infaz sisteminin uygulanmasıyla mümkün olduğunu belirten Yüksel, “Etkin bir ceza infaz sistemi de toplumun hata ve hatalılardan korunmasının yanı sıra mahkumların yine cürüm işlemesini önler, rehabilitasyon süreçlerini güçlendirir ve onların topluma yine kazandırılmalarını sağlar. Cezayı hakkıyla infaz etmek, adaleti layıkıyla hayata geçirmek demektir. Tüm dünyada vakit içinde cezalandırıcı anlayıştan, insan odaklı, onarıcı ve ıslah edici adalet anlayışına hakikat bir dönüşüm yaşanmaktadır. Günümüzde cezalar, mahkumun toplumsal ahengini ve kabahatten uzaklaşmasını amaçlayan bir araç olarak görülmekte ve infaz sistemleri buna nazaran tasarlanmaktadır. Komitemiz, son yıllarda hukuk sistemimizin güçlenmesi ismine değerli ıslahatları muvaffakiyetle hayata geçirmiştir. Bilhassa Yargı Islahatı Strateji Dokümanları doğrultusunda, adalet sistemimizin daha süratli, şeffaf ve erişilebilir olması için değerli adımlar atılmıştır. Bugünkü toplantımızda ele alacağımız kanun teklifi de yeniden bu gayelerle uyumlu olarak, 2025 yılında yayımlanan 4’üncü Yargı Islahatı Stratejisi’nde yer verilen ceza adaleti sisteminin aktifliğinin Artırılması gayesi doğrultusunda; ‘suç, yaptırım ve infaz istikrarının toplumsal muhtaçlıklar çerçevesinde yine ele alınması’ ve ‘ceza adaleti sisteminde caydırıcılığın artırılması’ yaklaşımları dikkate alınarak hazırlanmıştır” diye konuştu.
‘ETKİLİ ISLAHATLAR GERÇEKLEŞTİRECEK’
Gerçekleştirilen teklifin hukuk sisteminde kapsamlı ve tesirli ıslahatlar gerçekleştireceğini kaydeden Yüksel, “Kanun teklifi, toplumumuzun temel gereksinimlerine ve beklentilerine direkt cevap vermeyi amaçlayan kıymetli düzenlemeler içermektedir. ‘Gerçek adalet, yalnızca kararda değil; kararla birlikte infazda beden bulur’ anlayışı ile hayata geçirilen kanun teklifinin temel gayesi, toplumda oluşan cezasızlık algısını ortadan kaldırmak, hukuk devleti prensiplerini güçlendirmek ve ceza adalet sistemimizin aktifliğini ve caydırıcılığını artırmaktır. Teklif ile ayrıyeten; mahkumların yine hata sürece risklerinin azaltılması, toplumsal hayata hazırlanmalarına imkan sağlanması, tahliye kaidelerine uyumlarının kolaylaştırılması ve toplumsal kurallara uyma maharetlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir” dedi.
‘AMACIMIZ, ADALET HİSSİNİ GÜÇLENDİRMEK’
Teklifin birinci imza sahiplerinden AK Parti Samsun Milletvekili Orhan Kırcalı, “Değişim suratının çok arttığı günümüzde, bizlerin de birebir süratte değişen gereksinimlere ve beklentilere her alanda ıslahat yapabilme suratı ve kapasitesini yakalamamız çok değer arz etmektedir. Günümüzde adalet sistemleri de ağır bir değişim göstermekte. Ülkeler adalet sistemlerinin varlık sebebini, hizmet anlayışını, hizmetleri sunma formlarını tartışıp daima yenilikçi yollar aramaktadır. Ülkemizde de ekonomik ve toplumsal gelişmeler, toplumsal beklentiler doğrultusunda yargı alanında esaslı değişiklikler yapılmıştır. Dünyada ve ülkemizde yaşanan yeni gelişmeler çerçevesinde de yargıda ıslahatlar devam etmektedir. Şu anda gerçekleştirdiğimiz ve önümüzdeki süreçte de gerçekleşecek yargı ıslahat paketleriyle gayemiz, milletimizin adalet hissini güçlendirecek, beklentilerine karşılık verecek, vicdanları mutmain ve hukuka inancı tahkim edecek bir yargı uygulamasının hayata geçirilmesidir” tabirlerini kullandı.
‘TEKLİFTE DEĞERLİ DÜZENLEMELER YER ALMAKTADIR’
Kanun teklifinin 30 unsurdan oluştuğunu hatırlatan Kırcalı, “Teklifte, infaz adaletinin sağlanması hususu başta olmak üzere, kabahat işlenmesinin önlenmesi, caydırıcılığın sağlanması, trafik tertibini bozan aksiyonlarla daha aktif bir biçimde gayret edilmesi ve bireylerin trafikteki can ve mal güvenliklerinin sağlanmasıyla toplumsal huzurun güçlendirilmesine yönelik olarak kıymetli düzenlemeler yer almaktadır. Teklifte cezasızlık algısının önüne geçilmesi ve cezanın ıslah maksadının gerçekleştirilmesi bakımından da düzenlemeler yer almaktadır. Eldeki tekliflere yapılması öngörülen düzenlemeyle 1 yıllık maktu kontrollü özgürlük bakımından bir değişiklik öngörülmemekle birlikte, mahpus cezası alan tüm mahkumların aldıkları cezayla orantılı formda belli bir mühlet ceza infaz kurumunda kalması sağlanarak, cezanın ıslah edici emelinin gerçekleşmesi ve caydırıcılığının sağlanması amaçlanmaktadır” açıklamasında bulundu.
‘İSTANBUL BAŞSAVCILIĞI, TALİMATLA HAREKET ETMEKTEDİR’
Kanun teklif üzerine kelam alan CHP Küme Başkanvekili Murat Buyruk, teklifin geri çekilmesini talep erek, “Birçok açıdan Anayasa’ya muhalif bir kanun teklifi ile karşı karşıyayız. Üzerinde uzunca konuşmak gerekir ve konuşacağız. Lakin öncesinde bilhassa bu sabah belediyelerimize, belediye liderlerimize, eski milletvekillerimize, bürokratlarımıza dönük olarak yapılmış olan ve Ceza Adap Kanunu’nun ayaklar altına alındığı ve hukuk devletinin neredeyse büsbütün ortadan kaldırıldığı süreç ile ilgili çok kısaca görüşlerimizi paylaşmak isterim. Zira burası Adalet Kurulu. Burada birazdan Anayasa’ya uygunluğu konuşacağız, hukuk devletinin olması gereken niteliklerini konuşacağız, yargının bağımsız ve tarafsızlığını konuşacağız, ceza adaletini konuşacağız, hukukun, kanunların herkese eşit bir biçimde uygulanmasını konuşacağız. Adalet Kurulumuzun nezdinde bir kez daha söz etmek isterim ki tam bir düşman ceza hukuku uygulanıyor. Evvel karar veriliyor; ‘Kimi tutuklayacağız?’, ‘Kimi siyaset sahnesinin dışına iteceğiz?’, ‘Kimle yarışmak istemiyoruz?’ O kişi, bugün Ekrem İmamoğlu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dört kere yenildiği Ekrem İmamoğlu’na beşinci kere yenileceğini gördüğü ve korktuğu için Ekrem İmamoğlu’nu tutuklamak üzere operasyonun düğmesine basmıştır. Bugün üzülerek tabir etmeliyiz ki İstanbul Başsavcılığı, maalesef talimatla hareket etmektedir. Bir sefer, bu soruşturmaların siyasi olduğunun altını çizmek gerekir” diye konuştu.
‘SORUŞTURMALARDA SOMUT KANITLAR OLMALIDIR’
Yolsuzluk soruşturmalarında somut kanıtları gösteren MASAK raporları olması gerektiğini belirten Buyruk, “Bir yolsuzluk soruşturması yapılıyorsa yolsuzluk soruşturmasının içerisinde somut kanıtlar olmalıdır, para hareketleri olmalıdır, sebepsiz zenginleşme olmalıdır, tapuların artması olmalıdır. Kara para olmalıdır, kara para aklanmalıdır, paranın yurt dışına transferi olmalıdır. Fakat bunlar olmadan bir sabah kalkıyoruz birinci dalga, bir sabah kalkıyoruz ikinci dalga, bu sabah beşinci dalga, 15’inci dalga, 105’inci dalga, nereye kadar bu olacak? Yüzlerce sanığın olduğu bir yolsuzluk soruşturması olamaz. Burası Adalet Kurulu; burada son derece seçkin onlarca hukukçu var. Bu türlü bir yolsuzluk soruşturmasını asla kabul etmiyoruz. Elbette ki somut cürüm ispatları, cürüm kanıtları var ise hiç kimse kaçmıyor, hiç kimse göçmüyor. Seçilmiş kamu vazifelileri, başta Ekrem İmamoğlu, kovsanız gitmez; zira eninde sonunda gelecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde Tayyip Erdoğan’la yarışacak” sözlerini kullandı.
‘TEKLİFTE ANAYASAYA KARŞITLIKLAR VAR’
Söz hakkı alan Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin de “Görünen o ki hayli süratli bir kanun yapma tekniğine bir kere daha şahitlik ediyoruz. O yüzden Adalet Komitesi her türlü övgüyü hak ediyor. Meclis’e kanun teklifinin verildiğinin üzerinden 8 saat geçmeden, ‘kıl payı’ diyelim tam saatini de denk getirip 48 saatin çabucak icabında komitesi toplayıp bu mevzuları görüşebiliyoruz. Doğal olarak 30 hususun her biri için farklı başka Anayasa’ya karşıtlık telaffuzunda bulunacak değiliz fakat somut bir kısım Anayasa’ya karşıtlıklar var. Bu Anayasa’ya karşıtlıkları öncelikle söz etmek istiyorum. Kanunun teklifinin geneli üzerinde de kapsamlı bir kıymetlendirme yapacağız” diye konuştu.
Komisyon üyesi milletvekillerinin teklif üzerine görüşmeleri devam ediyor.
Haber-Kamera: Gizem CENGİL-Emirhan YÜZÜGÜLDÜ/ANKARA,