Haber : Hilal Solmaz
(İSTANBUL) – Klasik müzik tutkunlarının sabırsızlıkla beklediği İstanbul Müzik Şenliği, bu yıl 53. kere kapılarını açıyor. Yalnızca notaların değil, kültürlerin ve sanat disiplinlerinin de bir ortaya geldiği bu büyük buluşma, 2025’te “Sınırların Ötesinde” temasıyla hem coğrafik hem sanatsal manada yeni ufuklara yelken açıyor. İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen şenliğin yöneticisi Efruz Çakırkaya, bu yılın dikkat alımlı projelerini, temanın derinliklerini ve izleyicileri bekleyen sürprizleri Anka Haber Ajansı’na anlattı.
53. İstanbul Müzik Festivali… Bu yıl neler var? Klasik müzik severlerin merakla beklediği bir şenlik ya, izleyicileri nasıl bir program bekliyor’Festivalde bu yıl yok yok. Seç-beğen al diyebilirim. Üstelik yalnızca klasik müzik değil; farklı disiplinlerin bir ortaya geldiği pek çok enteresan iş var. Şenliğin teması da bu çeşitliliği yansıtıyor: “Sınırların Ötesinde.” Bu temayı iki formda işliyoruz.
Bu “Sınırların Ötesinde” teması nasıl şekillendi? Temanın içeriği neleri kapsıyor?
İlk olarak, söz manasıyla sonların ötesine çıkıyoruz. Yani coğrafik olarak Türkiye’nin yakın komşularıyla müzikal iş birlikleri kurduk. Bu yıl şenliğe özel üretilen projelerden biri; Çağlar Fidan, Ezgi Köker, Niko Papa Georgiou ve Foti Nikokala’nın bir ortaya geldiği “Ada Projesi.” Bu proje, Yunanistan’ın Kiklad Adaları ile bizim Prens Adaları’na ithafen yazılmış müziklerden oluşuyor. Konser, Kınalıada’daki Hristos Rum Ortodoks Manastırı’nın avlusunda gerçekleşecek. Hem yer hem müzik büyüleyici olacak.
Peki ya öteki coğrafik iş birlikleri? Komşu ülkelerden öteki hangi müzisyenler yer alıyor?
Bir öbür proje, “Tellerin Aşkı.” Bağlama ve kopuz sanatkarımız Coşkun Karademir, İran ve Azerbaycanlı müzisyenlerle bir ortaya geliyor. Derya Türkan da İstanbul kemanesiyle projeye dahil. Bu üç ülkenin klasik müziklerinden örnekleri, Sakıp Sabancı Müzesi’nin Fıstıklı Terası’nda dinleyeceğiz.
Peki, hudutların ötesi derken sadece coğrafik hudutları mı kastediyorsunuz, yoksa diğer sonlar da mı aşılmak isteniyor?
Temayı figüratif manada ele alıyoruz. Yani klasik müzik dinleme ve sunma formlarının hudutlarının ötesine geçiyoruz. 17. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar uzanan eserler, farklı disiplinlerle buluşuyor. Hip hop dansı, tiyatro, görsel sanatlar, resim… Bu çeşitlerle zenginleştirilmiş çok sayıda multidisipliner konser var programda.
Bu kadar çok disiplini bir ortaya getirmek sıkıntı olmadı mı?
Aslında bu cins projeler uzun vakittir yapılıyor ve giderek daha da yaygınlaşıyor. Zira izleyiciler artık birebir anda pek çok duyularına hitap eden tecrübeler yaşamak istiyor. Konser sırasında görseller, danslar üzere öğeler izleyicinin algısını daha çok besliyor. Temayı belirledikten sonra bu cins projelerle çok karşılaştım. İçlerinden en ilgi alımlı olanlarını seçip programa dahil ettik.
Multidisipliner işler dediniz, biraz daha örnek verebilir misiniz?
Temaya referans veren çok sayıda yaratıcı iş var. Örneğin “Danstan Tablolar” isimli projede Alexander Gadjiev, Mussorgsky’nin “Bir Sergiden Tablolar” yapıtını seslendirirken sahnede Kadir Memiş (Amigo) hip hop ve break dans yapacak.
Ayakta ve dans ederek senfoni çalmak mı? Bu nasıl bir performans olacak?
Cenevre Oda Orkestrası, Geneva Camerata, “Revolta” isimli performanslarıyla Shostakovich’in Beşinci Senfonisi’ni ayakta ve dans ederek çalacak. Birebir sahnede krump dans topluluğu da yer alacak. Çok dinamik, isyankar bir atmosfer yaratılacak.
Bulgar Korosu Dağlarca’yı Türkçe Seslendirecek
Geleneksel klasik müzik konserleri de var mı bu yıl?
Elbette ağır, itibarlı klasik konserler de programda yer alıyor. 11 Haziran’da, Aziz Şokhakimov idaresinde Tekfen Filarmoni Orkestrası ve Bulgaristan Ulusal Filarmoni Korosu ile şenlik açılışını yapacağız. 2020’de Hasan Uçarsu’ya sipariş ettiğimiz fakat pandemi nedeniyle seslendirilemeyen yapıtın dünya prömiyerini bu konserde gerçekleştireceğiz. Hasan Hoca, Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Toprak Sever İnsanları Birer Birer” isimli şiirinden yola çıkarak koro ve orkestra için bir eser besteledi. Bulgar korosu bu yapıtı Türkçe seslendirecek. Bu da Bulgaristan’la hoş bir kültürel buluşma olacak.
Festivalde birinci sefer Türkiye’ye gelecek topluluklar var mı?
Evet, şenlikte birinci sefer Türkiye’de konser verecek bir öteki topluluk: NDR Elbphilharmonie Orkestrası. 19 Haziran’da keman virtüözü Frank-Peter Zimmermann’a, sonraki gün ise ünlü piyanist Rafael Blechas’a eşlik edecekler. Rafael, Chopin’in piyano konçertosunu seslendirecek.
Camerata Salzburg da programda deniyor, orada nasıl bir değişiklik oldu?
Camerata Salzburg da programda. Olağanda Elen Grimaud solist olacaktı fakat sıhhat meseleleri nedeniyle yerine Fazıl Say sahne alacak. İsviçreli toplulukla Mozart’ın bir piyano konçertosunu yorumlayacaklar. Tüm bu büyük konserler, Atatürk Kültür Merkezi Türk Telekom Opera Salonu’nda gerçekleşecek.
Tiyatro ile klasik müzik nasıl buluşuyor şenlikte?
Bir öteki heyecan verici proje ise “Caravaggio ve Monteverdi.” Barok periyot bestekarı Monteverdi’nin yapıtlarını seslendirirken, Teatri Trentacinque tiyatro topluluğu Caravaggio’nun tablolarını sahnede canlı olarak canlandıracak. Her eser için oyuncular sahnede bir tablo oluşturacak, sonra sahne değişecek.
Bu yıl şenlikteki yeni yerlerden da bahseder misiniz?
Yeni yerlerimiz da var. Örneğin The Grand Tarabya Oteli’nin terasında Cuarteto Soltango ve Leonel Capitano ile Arjantin tangoları dinleyeceğiz. Hem klasik hem tango, açık havada nefis bir konser olacak.
Peki Müzik Rotası bu yıl nerelerde olacak?
Bu yıl Müzik Rotası programı Büyükdere, Sarıyer etrafında olacak. Üç kilisede – Surtboğaz Ermeni Katolik Kilisesi, Aya Paraskevi Rum Ortodoks Kilisesi ve Meryem Ana Doğuş Katolik Kilisesi’nde – Avusturya, Polonya ve İtalya’dan müzisyenlerle özel performanslar gerçekleşecek.
Festivalin vazgeçilmez yerlerinden biri olan Fransız Sarayı bu yıl programda mı?
Festivalin klasikleşen yerlerinden biri olan Fransız Sarayı’nda da François Salk ve Vincent Peirani, klasik ile cazı harmanlayan özel bir konser verecek.
Festival için bu yıl özel olarak bestelenmiş yeni eserler de var mı?
Son olarak, bu yıl iki yeni eser siparişimiz var. Biri çağımızın en kıymetli bestekarlarından Ukraynalı Valentin Silvestrov’a verdik. Piyano triosu için bir eser besteledi.
Festivalin finali nasıl olacak? Kapanışta ne bekliyor izleyicileri?
Festivalin sonunda ise tekrar büyük bir kapanış var. Şenliğin yerleşik orkestrası Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, Slovak Filarmoni Korosu ile birlikte Rossini’nin koral bir yapıtını seslendirecek. Dört değerli solist de bu konserde sahnede olacak.